Ποιότητα επικοινωνίας: Το «κλειδί» για υγιείς και μακροχρόνιες σχέσεις.
Θα ήταν ψέμα να κρύψω πως έμπνευση του άρθρου αυτού έχει καθαρά βιωματικό χαρακτήρα. Όχι μόνο γιατί και έγω ζω και βιώνω μία μακρόχρονη και βιωματική σχέση μα γιατί το ερέθισμα για το περιεχόμενο αυτού του post γεννήθηκε από μία πρόσφατη ευχάριστη συνεύρεση με καλούς φίλους στην οποία αναφέρθηκε ένας νέος για εμένα όρος τον οποίο έσπευσα να μελετήσω και να προσεγγίσω από την δική μου, ψυχολογική σκοπιά.
Η επικοινωνία ανάμεσα στους ανθρώπους αποτελεί την πηγή δημιουργίας ή επίλυσης των σημαντικότερων προβλημάτων στις ανθρώπινες σχέσεις, είτε αυτές είναι επαγγελματικές, είτε κοινωνικές, είτε φυσικά προσωπικές. Πόσες φορές αισθανόμαστε ότι μιλάμε μαζί άλλα χώρια καταλαβαινόμαστε; Τις περισσότερες φορές αυτό συμβαίνει γιατί όταν καθόμαστε αντιμέτωποι να μιλήσουμε αυτό που μας απασχολεί κυρίως είναι να ακουστούμε και όχι να ακούσουμε. Φυσικά και το πρώτο είναι πολύ σημαντικό. Το δεύτερο όμως είναι σημαντικότερο και τελικά αυτό που θα κάνει την διαφορά.
Ο όρος ανατροφοδότηση ή αλλιώς feedback στην επικοινωνία είναι η διαδικασία στην οποία ο αποστολέας και ο δεκτης ενός μηνύματος μπορούν να ελέγξουν αν η αποστολή και η λήψη του μηνύματος έγιναν σωστά. Χωρίς ανατροφοδότηση η επικοινωνία είναι μονόδρομη. Η ανατροφοδότηση αποτελεί βασικό χαρακτηριστικό στα πλαίσια αξιολόγησης της προσπάθειας που κάνει ενας άνθρωπος όπως στη δουλειά του, στο σχολείο του, ακόμα και στη σχέση του, αφού είναι ο τρόπος με τον οποίο επικοινωνείται στο άτομο η πρόσπάθεια που έχει καταβάλει έτσι ώστε να συνεχίσει την πορεία που ακολουθει ή να την αλλάξει.
Όταν συνομιλούμε λοιπόν, όταν “δουλεύουμε” προς όφελος των σχέσεων μας, επαγγελματικών, κοινωνικών, προσωπικών, φροντιζουμε μέσα από τη διαδικασία της ανατροφοδότησης να διασφαλίζουμε την ακεραιότητα των μηνυμάτων που ανταλλάζουμε. Με ποιο τρόπο; Καταρχάς φροντίζοντας η ανατροφοδότηση που δίνουμε στον “συνομιλητή” μας να έχει πάντα πρόσημο θετικό.
Η ανατροφοδότηση είναι απαραίτητη για να επικοινωνήσουμε στους άλλους όχι μόνο αυτό που κάνουν λάθος, αλλά και αυτό που κάνουν σωστά.
Λέω λοιπόν στον συντροφό μου όχι μόνο όσα με ενοχλούν αλλά και όλα αυτά που κάνει και με ευχαριστούν. Λέω στον συνάδελφο, υφιστάμενο μου αυτά που οφείλει να βελτιώσει, αναφέρομαι όμως και σε αυτά που έχει επιτύχει.
Ο οποιοσδήποτε θα ήταν πιο πρόθυμος να ακούσει την «κριτική» σας αν γνωρίζει ότι δε βλέπετε μόνο τα λάθη του.
Από το χώρο λοιπόν της εργασίας και των επιχειρήσεων που κυρίως έχει έρθει η διαδικασία της ανατροφοδότησης από εκεί έρχεται και το νέο trend στην εποικοδομητική και ουσιαστική επικοινωνία: η λεγόμενη εμπροσθοτροφοδότηση ή αλλιώς feedforward. Εκεί λοιπόν που μπορεί να χάνει το feedback, γιατί κρύβει και μια υποθάλπτουσα κακή κριτική, γιατί μπορεί να επικοινωνείς στον άλλον τα καλά του αλλά βασικά τα κακά του νιώθεις κυρίως πως θέλεις να του πεις, έρχεται το feedforward που έχοντας εξ ορισμού τον όρο εμπρός σε υποχρεώνει ως συνομιλήτη, όχι απλά να μην ασκήσεις αρνητική κριτική αλλά εκεί που διαπυστώνεις το πρόβλημα να προσφέρεις και λύση! Όχι τη δική σου λύση, τη λύση αυτού που τροφοδοτείς!!!
Φανταστείτε για ένα λεπτό την δυναμική αυτής της ιδέας…… Την εφαρμογή της όχι απλά σε επιχειρηματικούς και εργασιακούς κόλπους, αλλά να διέπει τις καθημερινές μας αλληλεπιδράσεις. Να μας ξεκολλάει από το στατικό χαρακτήρα της άκαρπης αντιπαράθεσης και κάθε φορά που θέλουμε να μιλήσουμε με τον συνάνθρωπό μας να έχουμε στο μυαλό μας δύο βασικές αξίες:
- Πρωταρχικά να αναγνωρίζουμε την προσπάθεια του άλλου, την όποια προσπάθεια και,
- Γι’ αυτά που μας ενοχλούν να συμμετέχουμε ενεργά προσφέροντας ιδέες για την επίλυση τους.
Με την εμπροσθοτροφοδότηση στην επικοινωνία μας:
- Κοιτάμε μπροστά αντί να αναλωνόμαστε στα «λάθη» του παρελθόντος,
- Εστιάζουμε στην προβληματική συμπεριφορά αντί να γενικολογούμε και να χαρακτηρίζουμε,
- Δεν ασκούμε αρνητική κριτική,
- Ενισχύεται η αυτοεικόνα και η αυτοπεποίθηση,
- Αυξάνεται το αίσθημα της ασφάλειας και της εμπιστοσύνης στις σχέσεις και
- Διευκολύνεται η δέσμευση των ανθρώπων στους στόχους τους.
Δοκιμάστε το στους εαυτούς σας. Δώστε αναγνώριση για αυτά που επιτυγχάνετε και για όσα σας απογοητεύουν μη στέκεστε στο τι πήγε λάθος αλλά στο τι μπορεί να πάει σωστά. Το επόμενο βήμα θα είναι οι σχέσεις σας……
Αφιερωμένο στον φίλο μου τον Πάνο (ξέρει εκείνος!)
Έρρικα Τσιτιμάκη
Συμβουλευτική Ψυχολόγος
Psychological Wellness 